Fasola
Fasola to jedna z najczęściej spożywanych roślin strączkowych – wyróżnia się wysoką zawartością białka, błonnika i łagodnym orzechowym smakiem. W kuchni stosuje się ją w formie gotowanej, duszonej, smażonej lub konserwowej. Dodaje się ją do zup, gulaszy warzywnych, dań mięsnych, sałatek, past i zapiekanek. Świetnie komponuje się z przyprawami, ziołami i innymi warzywami. Więcej na temat warzyw towarzyszących znajdziesz w kategorii warzywa.
Różne typy fasoli
Czerwona, biała, pstra: popularne rodzaje fasoli
Czerwona fasola to jeden z najbardziej znanych rodzajów. Ma zwartą strukturę, intensywny kolor i wyrazisty smak, co sprawia, że idealnie nadaje się do przygotowania gulaszy, zup i przystawek. Ten rodzaj nie rozpada się podczas gotowania, dobrze trzyma kształt i jest szczególnie popularny w kuchni meksykańskiej, kaukaskiej i latynoamerykańskiej. Często stosuje się ją w chili con carne, barszczach, mieszankach warzywnych i sałatkach. Biała fasola ma delikatniejszą konsystencję, subtelniejszy smak i łatwo się rozgotowuje. Dlatego często używa się jej do zup kremów, dań duszonych, past albo jako farsz do wypieków. Dodaje się ją do sosów pomidorowych, warzywnych dań jednogarnkowych, potraw wegetariańskich, a także miesza z ryżem, makaronem lub jajkami. Jest lekkostrawna i stanowi źródło pełnowartościowego białka.
Pstra fasola (np. pinto lub żółwia) łączy cechy czerwonej i białej: ma atrakcyjny wygląd, zrównoważony smak i nadaje się do wszechstronnego zastosowania. Dodaje się ją do zup, gulaszy, mieszanek warzywnych, zapiekanek. Często występuje w daniach narodowych Ameryki, rejonu Morza Śródziemnego i Kaukazu. Fasola doskonale komponuje się z pomidorem – szczególnie w gorących daniach, sosach i zupach. Pomidory dodają potrawie kwaskowatości i koloru, a fasola sytości i głębi.
Fasola szparagowa i fasola asparagusowa: świeże zielone odmiany
Fasola szparagowa to niedojrzałe strąki spożywane w całości. Ma delikatną strukturę, przyjemny świeży aromat i szybko się gotuje. Dodaje się ją do sałatek, dodatków, zup, zapiekanek oraz podaje jako samodzielne danie. Można ją smażyć, dusić, zapiekać lub blanszować. Doskonale nadaje się do diety lekkostrawnej i stanowi cenne źródło błonnika. Fasola asparagusowa (długa, chińska) ma podobne właściwości, ale jej strąki są dłuższe, cieńsze i delikatniejsze. Często wykorzystywana jest w kuchni azjatyckiej – w wokach, sałatkach, mieszankach warzywnych z sosem sojowym, imbirem i czosnkiem. Kroi się ją na większe kawałki i szybko podsmaża, by zachować chrupkość i intensywny kolor.
Zielona fasola dobrze komponuje się z masłem, śmietaną, miękkimi serami, orzechami. Często podaje się ją z podsmażoną bułką tartą lub posypką z orzechów. Wchodzi także w skład popularnych mieszanek warzywnych, które podaje się jako dodatek do mięsa, ryb lub jako osobne danie. Szczególnie harmonijne połączenie to fasola i cebula – smażona lub duszona cebula nadaje daniu słodyczy i uzupełnia chrupkość fasoli szparagowej.
Fasola w zupach, gulaszach, sałatkach i zapiekankach
Fasola to doskonała baza do gęstych zup, sycących gulaszy, pikantnych sałatek i zapiekanych dań. W zupach często łączy się ją z pomidorami, cebulą, przyprawami, mięsem lub kaszami. Szczególnie popularne są zupy z czerwoną lub białą fasolą, które mogą być gęste lub kremowe. Takie zupy długo utrzymują ciepło i mają wyrazisty smak – nawet bez mięsa. W gulaszach fasolę łączy się z warzywami – marchewką, papryką, cukinią, bakłażanem. Szybko wchłania przyprawy i tworzy zwartą konsystencję. Dodaje się ją zarówno do wersji wegetariańskich, jak i mięsnych – z wołowiną, wieprzowiną czy drobiem. Gotowe danie jest treściwe, pożywne i sycące.
Sałatki z fasolą to klasyka zdrowego żywienia. Mogą być na zimno lub na ciepło – z dodatkiem warzyw, kasz, tuńczyka, jajek, sera. Szczególnie popularne są połączenia z oliwą z oliwek, czosnkiem, sokiem z cytryny czy dressingiem musztardowym. W sałatkach zazwyczaj stosuje się fasolę konserwową lub gotowaną – szybko się przygotowuje i dobrze łączy z innymi składnikami. Zapiekanki z fasolą to kolejny popularny sposób na jej wykorzystanie. Dodaje się ją do warstw warzywnych lub mięsnych, łączy z sosami (pomidorowym, śmietanowym, serowym), serem i przyprawami. Fasola pieczona zyskuje przyjemną konsystencję i zachowuje wartości odżywcze. Doskonałym połączeniem jest fasola z czosnkiem – razem tworzą aromatyczną bazę, która pasuje do większości dań z roślin strączkowych.
Fasola w kuchniach świata: klasyka i nowoczesność
Fasola to kluczowy składnik w wielu kuchniach świata. W kuchni meksykańskiej występuje niemal w co drugiej potrawie – od pasty z fasoli (refried beans) po zupy, burrito, enchiladas i nachos. Często czerwoną lub czarną fasolę łączy się z ryżem, kukurydzą, pomidorami i ostrą papryką. Dzięki przyprawom zyskuje wyrazisty aromat i konsystencję. W kuchni gruzińskiej znana jest potrawa lobio – duszona czerwona fasola z przyprawami, ziołami, czosnkiem i orzechami. Podaje się ją na ciepło lub na zimno – jako dodatek lub samodzielne danie. Fasolę dodaje się też do wypieków, zapiekanek, zup i sałatek.
W krajach bałkańskich stosuje się ją w daniu gravče tavče – zapiekana fasola z pomidorami, papryką, cebulą i przyprawami. We Włoszech – w minestrone, pasta e fagioli oraz wielu duszonych potrawach na bazie roślin strączkowych z oliwą, rozmarynem i warzywami. Na Bliskim Wschodzie fasolę spotyka się w potrawach typu foul – puree z roślin strączkowych z olejem, cytryną i przyprawami. W Brazylii – w tradycyjnej feijoadzie, gdzie czarna fasola łączy się z mięsem i kiełbasą. Jednym z najlepszych towarzyszy fasoli jest papryka słodka – często występują razem w sałatkach, warzywnych daniach jednogarnkowych, zupach i dodatkach, tworząc kolorowe, aromatyczne i pożywne danie.
Jak wybrać, przechowywać i przygotować fasolę
Suszona fasola powinna być cała, czysta, bez śladów pleśni, insektów czy obcych zapachów. Ziarna powinny być twarde, gładkie, jednakowej wielkości. Wybierając fasolę konserwową, warto zwrócić uwagę na skład – najlepiej, gdy zawiera tylko fasolę, wodę i sól, bez cukru czy konserwantów. Fasola szparagowa powinna być jasnozielona, jędrna, bez ciemnych plam i zwiędnięć. Suszoną fasolę przechowuje się w szczelnych pojemnikach w chłodnym, ciemnym miejscu – może być przechowywana nawet rok. Przed gotowaniem należy ją przebrać, opłukać i namoczyć na 6-12 godzin – przyspiesza to gotowanie, poprawia strukturę i zmniejsza zawartość oligosacharydów, które mogą powodować wzdęcia. Gotować należy na wolnym ogniu, bez soli na początku, by nie stwardniała skórka. Fasolę konserwową warto przepłukać z zalewy przed użyciem, zwłaszcza do sałatek. Fasolę szparagową warto lekko zblanszować przed dodaniem do sałatek lub smażyć w potrawach z woka. Fasola dobrze łączy się z kapustą – zwłaszcza w duszonych daniach, zupach lub wegetariańskich wersjach gołąbków i wypieków. Razem tworzą treściwą i pożywną bazę, którą łatwo łączyć z innymi składnikami.